Ông Trump, ông Biden và nước cờ
Trung Quốc
Hiếu Chân
Cuộc đối đầu giữa Mỹ và
Trung Quốc dường như chưa bao giờ căng thẳng như hiện nay khi Washington trong
vài tuần qua đã liên tục và dồn dập tung ra những đòn hiểm nhắm vào quyền lợi của
đảng Cộng Sản Trung Quốc..
Có thể kể tới các sắc lệnh
của Tổng Thống Trump cấm vận các quan chức hàng đầu Trung Quốc có vai trò trong
việc giam cầm và đàn áp người Uighur (Duy Ngô Nhĩ) ở Tân Cương, trong đó có một
ủy viên Bộ Chính Trị chóp bu của đảng Cộng Sản, cùng lúc với Bộ Thương Mại công
bố cấm vận đợt thứ ba nhắm vào 11 công ty Trung Quốc sử dụng lao động cưỡng bức
của người thiểu số theo Hồi Giáo ở Tân Cương, đưa tổng số công ty Trung Quốc bị
cấm vận lên 48 đơn vị.
Ông Trump cũng đã ký sắc
lệnh thu hồi quy chế ưu đãi về thương mại và tài chánh cho Hồng Kông, phê chuẩn
luật trừng phạt các quan chức Trung Quốc và Hồng Kông có vai trò trong việc thực
thi luật an ninh quốc gia mới mà Bắc Kinh áp đặt lên vùng lãnh thổ tự trị này.
Báo chí còn bàn luận sôi
nổi về một dự định của Tòa Bạch Ốc, cấm các đảng viên đảng Cộng Sản Trung Quốc
và gia đình họ nhập cảnh vào Mỹ, trục xuất những người đang ở Mỹ nhưng là đảng
viên đảng Cộng Sản hoặc có quan hệ gần gũi với đảng này.
Nhưng ngón đòn nặng nhất
có lẽ là việc Ngoại Trưởng Mike Pompeo công bố lập trường của Mỹ về Biển Đông,
bác bỏ thẳng thừng mọi yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên vùng biển này,
cho rằng chúng “bất hợp pháp,” đồng thời tố cáo Trung Quốc mưu toan biến Biển
Đông thành một “đế quốc hàng hải.”
Tuyên bố của ông Pompeo
được phát ra đúng lúc quân đội Mỹ cử hai nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm tới
Biển Đông tập trận – lần thứ hai trong vòng hai tuần lễ – cũng như cử nhiều lượt
chiến đấu cơ, cả oanh tạc cơ B52, tới Biển Đông làm hậu thuẫn cho tuyên bố của
Bộ Ngoại Giao.
Ngoại Trưởng Pompeo gần
đây nổi lên như một tiếng nói chống Trung Quốc mạnh mẽ nhất trong chính phủ Mỹ;
nhưng ông không đơn độc mà gần đây đội ngũ “bài Hoa” đó đã có thêm sự góp mặt của
các quan chức cao cấp như Bộ Trưởng Tư Pháp William Barr, cố vấn kinh tế Peter
Navarro và nhiều người khác.
Ở điện
Capitol, trụ sở Quốc Hội Mỹ ở Washington, các nhà lập pháp của hai đảng Dân Chủ
và Cộng Hòa đối lập nhau như nước với lửa nhưng lại rất đồng tâm hiệp lực trong
chính sách chống Trung Quốc.
Tất cả các đạo luật chống
Trung Quốc, ủng hộ người dân Tân Cương, Đài Loan, Hồng Kông đều được thông qua
với số phiếu thuận tuyệt đối, và các nghị sĩ vẫn thường xuất hiện trên truyền
thông để bình luận về các âm mưu của Trung Quốc và phương thức ứng phó của Mỹ.
Để trả đũa, Trung Quốc
đã ban lệnh cấm vận nhắm vào các nhà lập pháp thuộc đảng Cộng Hòa có lập trường
chống Trung Quốc mạnh mẽ là hai thượng nghị sĩ Mỹ Ted Cruz (Texas) và Marco
Rubio (Florida); Dân Biểu Chris Smith (New Jersey); cựu thống đốc tiểu bang
Kansas và hiện là đại sứ lưu động đặc trách tôn giáo quốc tế, ông Sam
Brownback.
Từ kinh tế, thương mại,
công nghệ tới an ninh quốc gia, từ những thảm họa toàn cầu như đại dịch
COVID-19 đến những sự kiện bí mật như tin tặc Trung Quốc thâm nhập và đánh cắp
thành quả nghiên cứu vaccine ngừa virus Corona, chính quyền Mỹ càng lúc càng đối
kháng mạnh mẽ với Trung Quốc, không còn nể nang hòa dịu như trước.
Trong xã hội Mỹ cũng vậy,
suy nghĩ và tình cảm của người dân Mỹ đối với Trung Quốc đã không còn hòa ái
như trước.
Một khảo sát được Pew
Research thực hiện và công bố hồi Tháng Tư, 2020, cho thấy 66% người Mỹ không
có thiện cảm với Trung Quốc, 71% không tin lãnh tụ Trung Quốc Tập Cận Bình và
62% cho rằng sức mạnh và ảnh hưởng của Trung Quốc là mối đe dọa đối với lợi ích
của Mỹ.
***
Năm nay là thời điểm bầu
cử tổng thống Mỹ và một phần Quốc Hội. Những hành động quyết liệt và khá bất ngờ
với Trung Quốc của chính phủ Mỹ làm cho một số nhà phân tích chính trị nhận định “Trung
Quốc đang trở thành một quân cờ quan trọng trên bàn cờ chính trị nội bộ của Mỹ,” và
cả hai ứng cử viên tổng thống – Tổng Thống đương nhiệm Donald Trump của đảng Cộng
Hòa và cựu Phó Tổng Thống Joe Biden của đảng Dân Chủ – đang tranh nhau biểu thị
lập trường, xem ai là người cứng rắn với Trung Quốc hơn.
Điều đó cũng dễ hiểu khi
làn gió chống Trung Quốc đã nổi lên trong khí quyển chính trị Mỹ như khảo sát của
Pew dẫn trên cho thấy, ứng cử viên nào thuận theo chiều gió thì có lợi thế hơn.
So với ứng cử viên
Biden, ông Trump có thuận lợi là tổng thống đương nhiệm, là người đứng đầu
nhánh hành pháp của nước Mỹ, có quyền ban hành và thực thi chính sách quốc gia
về mọi lãnh vực.
Những quyết định đối
kháng với Trung Quốc của ông Trump, từ khi ông khơi mào cuộc thương chiến bằng
cách đánh thuế lên hàng hóa nhập cảng, cho đến những chính sách quyết liệt hiện
nay làm cho mọi người nhìn ông như “một anh hùng chống Trung Quốc” mà mọi lực
lượng đối kháng với đảng Cộng Sản Trung Quốc có thể trông cậy.
Đó cũng là một trong nhiều
lý do nhiều người Việt cả trong và ngoài nước, trong lòng sục sôi nỗi căm hận bọn
bành trướng Bắc Kinh đang ngày đêm xâm lấn vùng biển vùng đất của quê hương Việt
Nam, đều sùng kính ông Trump như một thần tượng, mong chờ ông ra tay “diệt
Trung Cộng” giúp cho người Việt Nam.
Nhưng một số nhà phân
tích chính trị lão làng thì vấn đề không đơn giản như vậy.
Ông Brian P. Klein, một
cựu nhân viên ngoại giao Mỹ, viết trên South China Morning Post rằng: “Đội
ngũ của ông Trump đang sử dụng Trung Quốc làm chiến tuyến để chống lại đối thủ
Joe Biden và tận dụng mong muốn của khu vực Châu Á Thái Bình Dương chặn đứng
các kế hoạch bành trướng của Trung Quốc.”
Nhà bình luận Philip
Sherwell chuyên về Châu Á của báo London Times nhận định: “Ở Washington,
ông Trump đặt hy vọng làm sống lại chiến dịch tranh cử đang loạng choạng bằng một
chính sách cực kỳ diều hâu đối với Trung Quốc”…
Những người này cho rằng, chống Trung Quốc chỉ là một “ thủ đoạn tranh cử ” của
ông Trump, bản thân ông nhiều lần tỏ ra thân thiết với Chủ Tịch Trung Quốc Tập
Cận Bình và gia đình ông có nhiều mối làm ăn với Bắc Kinh nên ông Trump khó mà
quyết liệt với Trung Quốc.
Tiết lộ trong cuốn sách
gây tranh cãi của ông John Bolton, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ rằng ông
Trump nhờ ông Tập giúp thắng cử bằng cách mua thêm nhiều nông sản Mỹ, và việc
ông Trump hoãn thực hiện các biện pháp trừng phạt Trung Quốc về vụ Tân Cương do
lo ngại ảnh hưởng tới cuộc đàm phán thỏa thuận thương mại giữa hai bên càng làm
cho nhiều người nghi ngờ ý định chống Trung Quốc thật sự của Tổng Thống Trump.
Đi xa hơn, đã có nhà
phân tích dự báo, chỉ trong vài tháng nữa khi cuộc bầu cử tổng thống đã hoàn tất
và ông Trump tiếp tục làm ông chủ Tòa Bạch Ốc thêm bốn năm nữa thì
chính sách đối với Trung Quốc lại sẽ thay đổi: quan hệ Mỹ-Trung lại trở lại đằm
thắm như xưa, một phần vì Trung Quốc có vai trò quá lớn trong việc phục
hồi kinh tế Mỹ sau đại dịch, một phần vì lá bài chống Trung Quốc không còn công
dụng nữa.
Ứng cử viên đảng Dân Chủ
Joe Biden không có điều kiện thể hiện lập trường chống Trung Quốc qua chính
sách và biện pháp cụ thể như ông Trump, chiến dịch tranh cử của ông Biden hiện
vẫn tập trung nhiều vào những vấn đề kinh tế và đối nội của Mỹ. Nhưng đội ngũ của
ông Biden luôn nhắc lại trong các thông điệp tranh cử rằng, chính chính phủ
Obama – trong đó có ông Biden – mới là chính phủ Mỹ đầu tiên “xoay trục”
(pivot) về Châu Á, bố trí 60% năng lực của Hải Quân Mỹ tại Đông Á trong chiến
lược kiềm chế Trung Quốc.
Chính phủ này đã làm đầu
tàu, đề ra và hoàn tất đàm phán Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP)
mà nội dung chính là kiềm chế kinh tế Trung Quốc, buộc Trung Quốc phải làm ăn
theo thông lệ quốc tế – hiệp định mà ông Trump đã hủy bỏ ngay trong tuần đầu
tiên sau ngày ông đăng quang tổng thống.
Đội ngũ chuyên viên
tranh cử của ông Biden cũng nhận định rằng các chính sách chống Trung Quốc của
Tổng Thống Trump chỉ là những biện pháp rời rạc và đơn độc, thiếu một tầm nhìn,
một chiến lược xuyên suốt cũng như thiếu sự tham gia và ủng hộ của các đồng minh.
Đáp lại, đội ngũ của ông
Trump cho rằng, nhiệm kỳ của ông Obama-Biden trước đây là thời kỳ Mỹ đã nhân
nhượng Trung Quốc quá đáng dẫn tới hậu quả ngày hôm nay; chính phủ Obama-Biden
đã tự nguyện làm ngơ cho Trung Quốc ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ, tấn công tin học
và thực hành cung cách thương mại bất công làm cho Mỹ bị thâm hụt thương mại trầm
trọng.
Cuộc tranh luận giữa hai
ứng cử viên, xem ai mới là người thực sự chống Trung Quốc, sẽ còn sôi nổi cho tới
ngày bầu cử 3 Tháng Mười Một, lôi cuốn nhiều bình luận viên, phân tích viên
trên các kênh truyền hình và truyền thông báo chí. Cử tri Mỹ sẽ có dịp quan
sát, suy ngẫm và chọn lựa người mà họ tin tưởng có khả năng buộc Trung Quốc phải
chơi theo luật, vì lợi ích của nước Mỹ và cộng đồng thế giới.
***
Về phần Trung Quốc, một
số bình luận gia nhận định, dù phải vất vả chống đỡ những cú ra đòn dồn dập của
Tổng Thống Trump song Bắc Kinh vẫn muốn ông Trump thắng cử trong cuộc chạy đua
vào Tòa Bạch Ốc và tiếp tục lãnh đạo nước Mỹ một nhiệm kỳ nữa.
Người Trung Quốc dường
như đã làm quen với cung cách lãnh đạo của ông Trump, có những chính sách đối đầu
gây khó khăn cho Bắc Kinh nhưng cũng có những chủ trương có lợi lớn cho Trung
Quốc, chẳng hạn như việc hủy bỏ hiệp định TPP hoặc dự định rút bớt quân đội Mỹ
khỏi Nam Hàn được báo chí bàn luận sôi nổi mấy hôm nay.
Sức mạnh vô địch của nước
Mỹ nằm ở khối đồng minh đông đảo và hùng mạnh các quốc gia Âu-Á cùng chia sẻ hệ
giá trị dân chủ tự do nhưng chính sách “Nước Mỹ trước hết” trong khuôn khổ
“Make America Great Again, MAGA” của Tổng Thống Trump đang làm cho các đồng
minh của Mỹ cảm thấy khó xử và họ không thể tin tưởng hoàn toàn vào những cam kết
của Mỹ như trước đây. Và đó là điều có lợi cho Trung Quốc.
Nếu ông Joe Biden thắng
cử, chắc chắn ông sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách chống Trung Quốc hiện hành của
ông Trump vì đó là một xu hướng lớn trong xã hội Mỹ hiện nay, là điểm đoàn kết
Dân Chủ với Cộng Hòa không thể đảo ngược.
Có điều, là chính trị
gia lão luyện, ông Biden chắc chắn sẽ tìm cách củng cố lại mối quan hệ đang có
vấn đề giữa Mỹ với các đồng minh Châu Âu, với Ấn Độ, Nhật Bản và Nam Hàn ở Châu
Á, hình thành một liên minh toàn cầu chống lại những tham vọng của Bắc Kinh
trên mọi lĩnh vực, từ công nghệ đến an ninh, từ thương mại tới Biển Đông, Biển
Hoa Đông…
Và đó là chuyện
làm Bắc Kinh lo ngại.
Ông Daniel Wagner, CEO của
công ty Country Risk Solutions, tác giả sách “Cuộc Chia Rẽ Mỹ-Trung” (The
America-China Divide) cho rằng, Trump và Biden đều là đối thủ của
Trung Quốc, song nếu được lựa chọn, Bắc Kinh sẽ chọn ông Trump tiếp tục làm tổng
thống vì “đó là đối thủ mà họ biết rõ.”
Binh pháp Tôn Tử dạy cho
người Trung Quốc: “Biết địch biết ta thì mới trăm trận trăm thắng.” [qd]
Hiếu
Chân/Người Việt - Jul 21, 2020
 |
Virus-free. www.avg.com
|
__._,_.___
No comments:
Post a Comment