Khi "Đồng
minh" gặp "Cựu thù"
Lữ Giang
Thông báo của Tòa Bạch
Ốc đưa ra ngày 10.5.2016 cho biết Tổng thống Barack Obama sẽ lên đường thăm
Việt Nam và Nhật Bản kể từ ngày 21 đến 28.5.2016, nhân chuyến công du lần thứ
10 của ông tại châu Á. Thông báo nói chuyến đi này sẽ làm nổi bật nỗ lực của Tổng
thống Obama trong chiến lược «xoay trục» tại
châu Á - Thái Bình Dương, cam kết hợp tác ngoại giao, kinh tế và an ninh với
các nước và nhân dân trong vùng.
Tổng Thống sẽ viếng thăm
Việt Nam từ 22 đến 25.5.2016 và sẽ thảo luận với các lãnh đạo Việt Nam phương
án giúp cho “Quan hệ Đối tác Toàn diện” mà hai nước đã ký kết, tiến
đến hợp tác trên nhiều lãnh vực khác nhau, bao gồm cả “kinh tế, quan hệ nhân dân, an ninh, nhân quyền, và các
vấn đề quan tâm của khu vực và thế giới.” Tổng thống sẽ
thảo luận về tầm
quan trọng của việc cần thông qua Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình
Dương (TPP) trong năm nay. Tổng thống cũng sẽ gặp các thành viên của Tổ chức
Dân sự, Sáng kiến về Những Nhà Lãnh đạo trẻ Á Châu, các Doanh nhân và Cộng đồng
thương mại.
Ông
Daniel Russel, trợ lý ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á - Thái Bình Dương, đã
đến Hà Nội hôm 10.5.2016 để sắp xếp chương trình viếng thăm. Ngay hôm đó, thông
báo của Bộ ngoại giao Hoa Kỳ cho biết “thương mại, an ninh, và nhân quyền là ba vấn đề quan trọng sẽ được Tổng thống Mỹ
Obama nêu ra trong chuyến thăm Việt Nam bắt đầu vào ngày 22 tháng 5 tới đây”.
Tuy nói là “sẽ thảo
luận” nhưng trong thực tế, những gì cần phải bàn luận và thỏa thuận đều đã làm
xong hết rồi. Ông Obama chỉ đến thăm xã giao và ra thông cáo chung. Liệu rồi
người Việt đấu tranh có gỡ gạc được gì trong chuyến đi này của ông Obama hay
không?
NHÌN
MỘT CÁCH TỔNG QUÁT
Nhìn
chung, mục tiêu chuyến đi Việt Nam và Nhật Bản của ông Obama trong lần này sẽ
chú tâm đến hai vấn đế chính: Vấn đề thứ nhất là sự “xoay trục” của Mỹ và vấn
đề thứ hai là thông qua Hiệp Định TPP. Cả hai vấn đề đều nhắm chận đứng sự phát
triển của Trung Quốc cả về quân sự lẫn kinh tế. Các vấn đề khác chỉ là hoa lá
cành.
1.- Vấn đề “xoay
trục”: Như chúng tôi đã nói nhiều lần, xoay trục đối với Mỹ không có
nghĩa là Mỹ sẽ quay về Đông Nam Á để thiết lập căn cứ quân sự chống lại Trung
Quốc như nhiều người lầm tưởng. Xoay trục mà Obama đang làm chỉ có nghĩa lá áp
dụng “chiến lược chiến tranh
ủy nhiệm” (proxy war stratery), tức liên kết một số nước trong vùng
lại, đặc biệt là Nhật, Úc, Việt Nam và Philippines, làm thành một lực lượng khu
vực để chống lại Trung Quốc, còn Mỹ chỉ đứng ngoài yểm trợ và bán vũ khí.
Để chiêu dụ Việt Nam,
một nước luôn cậy nhờ vào Trung Quốc, trước khi lên đường đi Việt Nam, Tổng
thống Obama đã phải cho vẽ lại lịch sử chiến tranh Việt Nam, đưa Cộng Hòa Xã
Hội Việt Nam vào thay chỗ của VNCH trước năm 1975. Tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu
cho thấy còn lâu các nước trong vùng mới chấp nhận chiến lược này của Mỹ, trừ
khi Mỹ đóng vai trò chủ chốt.
2.- Vấn đề Hiệp
Ước TTP: Đây là một hiệp ước thương mại được chính trị hóa bằng những thủ
đoạn chính trị nhằm bảo vệ các sản phẩm của Mỹ, nhất là các sản phẩm trí tuệ;
nâng giá thành sản phẩm của các nước lên để Mỹ có thể cạnh tranh; đưa ra một
hàng rào bảo vệ mậu dịch mới nhằm giảm bớt số lượng sản phẩm ngoại quốc tràn
vào Mỹ ngày càng gia tăng… Nói rõ hơn, Obama đã đưa ra một mô thức mậu dịch quốc tế
mới để bảo vệ mậu dịch của Mỹ. Mục tiêu chính là chận đứng đà phát triển mậu
dịch ngày càng tăng của Trung Quốc.
Hiệp ước đã được 12 nước
ký kết nhưng việc phê chuẩn đang gặp khó khăn, ngay cả tại nước Mỹ, vì các nước
ký kết chưa lường được kết quả của nó như thế nào. TPP cũng sẽ gặp khó khăn khi
áp dụng vì 3 quốc gia lớn trong vùng là Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia nằm
ngoài vòng cương tỏa của TPP và nhiều nước đang chọn lựa giữa Trung Quốc và Mỹ.
Obama sẽ thuyết phục Việt Nam và Nhật tiến hành nhanh chóng việc phê chuẩn hiệp
ước này.
Người
Việt đấu tranh cũng đang chuẩn bị các chưởng pháp đề xuất chiêu khi Tổng Thống
Obama đến Việt Nam. Trong chuyện Kim Dung, Kiều Phong đã luyện được “Hàng long thập bát chưởng” (18 chiêu) cực độc
khiến Kiều Phong trở thành nhân vật đứng đầu võ lâm Trung Nguyên, chưa bao giờ
gặp đối thủ. Còn người Việt đấu tranh chưa luyện được chưởng pháp nào
cực độc, nên đành xử dụng hai chưởng pháp phổ thông, ai cũng ra chiêu được, đó
là chưởng pháp cá chết và chưởng pháp nhân quyền.
CHƯỞNG PHÁP CÁ CHẾT
Hôm 26.4.2016 một nhóm
người Việt đã gởi đến Tòa Bạch Ốc một thỉnh nguyện thư viết rằng "chúng tôi – người dân, đề
nghị chính phủ liên bang Mỹ hỗ trợ người dân Việt Nam bằng cách cung cấp đánh
giá độc lập về tác động môi trường của nhà máy thép [Formosa]. Chúng tôi cũng
đề nghị Tổng thống Obama nêu vấn đề này với chính phủ Việt Nam trong chuyến
thăm vào tháng Năm".
Đến nay, số người tham
gia ký tên đã trên 100.000 nên Tòa Bạch Ốc phải lên tiếng. Hôm 17.5.2016, Phó Cố Vấn An Ninh Quốc
Gia Ben Rhodes và đại diện Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã gặp những người đưa thỉnh
nguyện thư.
Thỉnh nguyện thư đã đưa
ra hai vấn đề: Vấn đề điều tra độc lập vụ cá chết và vấn đề lên tiếng với chỉnh
phủ Việt Nam về vụ này.
1.- Chuyện điều tra độc lập: Có hai chuyện
cần điều tra: Chất độc gây ra cá chết là chất độc gì và chất độc đó phát xuất
từ đâu.
Về chất độc gây ra cá chết: Đây là chuyện khá dễ
dàng. Nhiều tổ chức cũng như chuyên gia đã làm rồi. Nhà cầm quyền VN
chắc chắn cũng đã làm.
Về việc quy trách nhiệm: Tố cáo là
chuyện dễ. Nhiều người đã tố cáo Công ty Formosa, Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Phú
Trọng, Trung Quốc... là thủ phạm gây ra cá chết. Nhưng khi phải đối đầu với
khoa học và pháp lý, rất khó chứng minh. Trong vụ chất độc da cam, Việt Nam đã
kiện Mỹ trên 10 năm mà chẳng đi tới đâu vì bị cho rằng không chứng minh được
tương quan nhân quả. Vụ án cá chết là một vụ án đang được chính trị hóa nên khó
khăn tăng lên:
Khó khăn thứ nhất là các
chuyên viên trong nước không đủ dụng cụ chuyên môn và đảm lược để xác định về
phương diện khoa học, cơ quan nào có trách nhiêm.
Khó khăn thứ hai là
kết quả điều tra: Vì bản án của vụ cá chết đã được công luận tuyên
bố trước rồi: Công Ty Gang Thép Formosa là thủ phạm. Vậy phải điều
tra và công bố kết quả như thế nào?
Nếu cơ
quan điều tra không tìm ra được bằng chứng theo khoa học để quy trách Công
Ty Gang Thép Formosa là thủ phạm, cơ quan đó sẽ bị công luận ném phân vào mặt. Do đó, chẳng
ai muốn dính líu vào vụ này.
Nếu tìm ra được một số
bằng chứng có thể quy trách, sẽ còn phải đối phó với các phản chứng do
bên bị quy trách sẽ đưa ra. Nếu không chống lại được các phản chứng đó,
cũng sẽ bị công luận ném phân vào mặt.
Vì những khó khăn trên,
chẳng chuyên gia nào muốn nhập cuộc. Nhà cầm quyền CSVN đang
tìm cách bán cái. Ngày 2.5.2016, Bộ trưởng
Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã làm việc với các chuyên gia Đức, Mỹ,
Israel nhờ họ tham gia điều tra. Khi Việt Nam đã mời các
chuyên gia ngoại quốc điều tra thì chuyện đề nghị mời các chuyên gia độc lập không
còn là vấn đề nữa.
Nhiều chuyên gia đã cảnh
giác rằng dù giao phó cho các chuyên viên độc lập ngoại quốc điều tra, chưa ai
dám nói kết quả cuộc điều tra sẽ như thế nào.
2.- Chuyện nhờ Mỹ lên tiếng: Nếu Mỹ phải
lên tiếng về vụ cá chết thì lên tiếng như thế nào khi chưa có kết quả của cuộc
điều tra? Kinh nghiệm cho thấy Mỹ chẳng bao giờ can thiệp vào những vấn đề
không liên hệ đến quyền lợi của Mỹ. Không có dấu hiệu nào cho thấy Mỹ đang lợi
dụng vụ cá chất để gây áp lực chính trị với đảng CSVN, trái lại Mỹ đang xử
dụng còn bài Việt Nam để chống Trung Quốc.
Có nhiều dấu hiệu cho
thấy nhà cầm quyền CSVN đang có một hướng đi khác. Cái khó vẫn là giải quyết
những nguy hại lâu dài về môi trường do biến cố này đã gây ra. Gần như chưa
thấy có giải pháp nào khả thi nào cả, nó gióng như một thiên tai lớn!
CHƯỞNG PHÁP NHÂN QUYỀN
Ông John Sifton, giám
đốc đặc trách Châu Á của Human Rights Watch nói: “Gỡ bỏ cấm vận bán vũ khí cho Việt Nam vào lúc
này là quá sớm và không xứng đáng, trừ khi Hà Nội thực hiện những bước cần thiết
để giải quyết hồ sơ nhân quyền." Nhưng hãng thông tấn
Reuter lại bật mí rằng cho dù có những dấu hiệu cho thấy là Hà Nội sẳn sàng mua
vũ khí của Mỹ, nhưng Washington muốn có những cam kết chắc chắn hơn từ phía
Việt Nam về việc cung cấp vũ khí của Nga.
Nói một cách rõ ràng
hơn, việc kèn cựa giữa Mỹ và Việt Nam về mua bán “võ khí sát
thương” không phải là vấn đề nhân quyền mà là vấn đề mua võ khí của Nga hay của
Mỹ: Nếu được Mỹ bán vũ khí, Việt Nam có còn
tiếp tục mua võ khí của Nga nữa hay không và nếu còn mua, sẽ mua ở mức nào? Nói
tóm lại, Mỹ đang gạ gẫm Việt Nam đừng cho Nga
tái lập căn cứ quân sự ở Cam Ranh và giới hạn việc mua vũ khí của Nga.
Thật ra, để đối đầu với
Trung Quốc, Việt Nam chỉ cầm mua vũ khí của Nga là đủ. Nhưng để tạo thêm sức
mạnh liên kết, Việt Nam muốn bắt cá hai tay. Dĩ nhiên, Việt Nam không dại gì
dứt khoát với Nga và Trung Quốc, vì nếu một buổi không đẹp trời nào đó, Mỹ lại
đem Biển Đông bán cho Trung Quốc như đã bán VNCH trước 1975, đảng CSVN sẽ chạy
đi đâu? Do đó, chúng ta có thể tiên đoán rằng Việt Nam sẽ chấp nhận có giới
hạn. Ngoài ra, vấn đề này còn phải có sự thỏa thuận của Quốc Hội Hoa Kỳ.
Hôm 17.5.2016, có 20 dân
biểu Hoa Kỳ đã gởi thư cho Tổng Thống Obama yêu cầu nêu vấn đề nhân quyền với
Hà Nội khi đến thăm Việt Nam. Nhưng chúng ta nhớ lại, trong thời gian thương thảo với Việt Nam để bãi bỏ lệnh
cấm vận, thiết lập bang giao, ký kết hiệp ước tự do thương mại, ký tuyên bố đối
tác toàn diện với CSVN... Mỹ đã mạnh miệng đòi hỏi Việt Nam phải tôn trọng dân
chủ và nhân quyền. Tuy nhiên, sau khi có sự thỏa thuận rồi, Mỹ đã đặt bản Tuyên Ngô Quốc Tế Nhân Quyền xuống dưới dít ngồi. Nay bán “võ khí sát thương” cho Việt Nam, Mỹ cũng sẽ làm
như thế. Nhân quyền bao giờ cũng chỉ là một chiêu bài.
Hiện Mỹ đang đứng trên cùng chiến tuyến với đảng CSVN, nhưng người Việt đấu
tranh chẳng ai dám tố cáo Mỹ "đồng lõa với tội ác" hay "tay sai cộng sản" như họ thường tố
cáo và kết án nhau!
VỤ CÁ CHẾT SẼ ĐI VỀ ĐÂU?
Nhiều yếu tố cho
thấy vụ thành lập Công Ty Gang Thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh là một
chuyện hoàn toàn bất thường, nó là sản phẩm của tập đoàn tham nhũng Nguyễn Tấn Dũng và Hoàng Trung Hải. Nhà máy này đã được giao cho một công ty không có kinh
nghiệm gì về sản xuất gang thép đầu tư và điều hành, được đặt tại một
vị trí nhạy cảm về an ninh, khó tránh khỏi gây ô nhiễm môi trường, giá trị kinh
doanh không có gì bảo đảm... nên nó không có lý do gì để tồn tại.
Có nhiều dấu hiệu cho
thấy nhà cầm quyền CSVN đang khai thác áp lực quần chúng để cho Công ty Gang thép Formosa Hà Tĩnh thấy rằng nhà máy của
họ khó có thể tiếp tục hoạt động ở Việt Nam và tự động
rút lui để Việt Nam không phải bồi thường. Tuy nhiên, khi xử dung "chưởng pháp" này nhà cầm quyền cũng
phải điều động như thế nào để các phong trào quần chúng không trở thành một mối
nguy hại về chính trị.
Hai tên bao che cho Công
ty Formosa Hà Tĩnh là Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phó Thủ Tướng Hoàng Trung
Hãi đã bị bãi nhiệm, còn những gì sẽ xảy ra tiếp theo? Đây là vấn đề chúng
tôi sẽ bàn trong một bài khác.
Ngày 19.5.2016
Lữ Giang
Ghi
chú: Nhiều người muốn tìm bài của chúng tôi:
Xin vào motgoctroi.com, nhìn cột bên
trái, ở khoảng giữa có chữ MỖI TUẦN, bấm vào đó sẽ thấy tất cả các bài của
tôi trong nhiều năm.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment